[Sastavio European Times, 12. decembra] Izvještaj objavljen uoči 10. godišnjice potpisivanja Pariskog klimatskog sporazuma (12. decembra) pokazuje da se nekada neraskidiva veza između ekonomskog rasta i emisije ugljika prekida u većini dijelova svijeta.
Prema izvještaju britanskog *Guardiana*, ovaj izvještaj Energetskog i klimatskog Think Tank-a (ECIU) ističe da se ovaj trend razdvajanja ubrzao od 2015. godine, a posebno je izražen u velikim zemljama koje emituju ugljik{1}}na globalnom jugu, naglašavajući učinkovitost jakih klimatskih politika.
Izvještaj pokazuje da su emisije ugljika iz potrošnje u zemljama koje čine 92% globalne ekonomije sada odvojene od rasta BDP-a. Nadalje, razdvajanje emisije ugljika sada je postalo norma u razvijenim ekonomijama; one zemlje koje su smanjile emisije ugljika uz širenje svojih ekonomija čine 46% globalnog BDP-a, uključujući Brazil, Kolumbiju i Egipat. Najznačajniji primjeri ovog razdvajanja su Velika Britanija, Norveška i Švicarska.
Još važnija je dramatična transformacija Kine. Kina značajno smanjuje svoju ekonomsku ovisnost o fosilnim gorivima kao što je ugalj. Između 2015. i 2023. kineske emisije ugljika iz potrošnje porasle su za 24%, što je manje od polovine njenog ekonomskog rasta (preko 50%). U proteklih 18 mjeseci kineske emisije ugljika su se stabilizirale, a mnogi analitičari vjeruju da su možda dostigli vrhunac.
Tokom protekle decenije, 21 zemlja je postigla napredak u razdvajanju emisija ugljika, uključujući Australiju, UAE, Kolumbiju, Egipat, Italiju, Meksiko i Južnu Afriku, od kojih su sve postigle ekonomski rast uz smanjenje emisija ugljika.
Iako je američki predsjednik Trump pokušao usmjeriti SAD u suprotnom smjeru, emisija ugljika doživjela je samo kratak oporavak tokom njegovog prvog mandata. Autori izvještaja navode da su se emisije ugljika u SAD smanjile u većini posljednjih 20 godina.
Međutim, Novi Zeland, Letonija, Slovenija, Litvanija, Dominikanska Republika, El Salvador, Togo i Azerbejdžan (zemlja domaćin COP29) postigli su razdvajanje ugljika prije 2015. godine, ali je njihov ekonomski rast od tada ponovo postao oslonjen na fosilna goriva.
Prema prethodnoj analizi ECIU-a, od 2015. godine, godišnji porast globalnih emisija ugljika usporio se na 1,2%, u poređenju sa 18,4% u deceniji prije potpisivanja Pariskog sporazuma.
U 2015. godini, skoro 200 zemalja potpisalo je Pariški sporazum, obećavajući da će ograničiti porast globalne temperature na 2 stepena ispod predindustrijskog nivoa. Ovo je poslalo snažan signal preduzećima i vladama da se moraju pronaći alternativni izvori energije za naftu, prirodni gas i ugalj.
Potaknuto ovim, projektovano globalno zagrevanje na kraju ovog veka smanjeno je sa 4 stepena na 2,6 stepeni. Međutim, autori izvještaja ističu da je uprkos ovom napretku potrebno brže djelovanje u narednoj deceniji da bi se postigla klimatska stabilnost.
